Tadzjikistan is een van de hoogstgelegen landen op aarde. Desondanks is het land een grote onbekende bij bergtoeristen. Jan Bakker, co-auteur van de Engelstalige gids Trekking in Tajikistan, neemt je mee naar het machtige Pamirgebergte. Via de iconische Pamir Highway klim je gestaag in de 4X4 de Pamirs in naar de start van de trek, die begint in het berggehucht Barchidev. Via het prachtige Sarezmeer – waar speciale vergunningen voor nodig zijn – trekken we via brede, door gletsjers uitgesleten valleien naar het eerste hoogtepunt van de expeditie: het briljante, saffierblauwe Zarojkulmeer. We spenderen een nacht op de oevers op een hoogte van meer dan 4500 meter, het hoogste kamp van de tocht. De afdaling naar het dorp Bachor voert ons wederom langs adembenemende bergmeren. Halverwege kunnen we een bad nemen in een van de hete bronnen. In Bachor nemen we een rustdag om ons onder te dompelen in het leven in de Pamirs. Het landschap in het tweede deel van de trektocht is heel verschillend in karakter dan het eerste. We passeren het westelijke einde van het Murghabplateau wat veel weg heeft van de Tibetaanse hoogvlakte. Verschillende prominente zesduizenders die de meest zuidelijke subketen Shakdara rijk is domineren de horizon. Ergens tussen deze bergreuzen zullen we de 5010m hoge Vrang passeren, de toegangspoort tot de Wakhan Corridor vanwaar je zicht hebt op een nieuw gebergte, de Hindu Kush op de grens met Afghanistan. Hier spenderen we een extra nacht om de resten van stokoude forten en boeddhistische tempels te bezoeken. We rijden terug naar Dushanbe via de hoofdstad van de Pamirs, Khorog. Voor wie Deze reis is voor de bergwandelaar met ervaring in ruig bergterrein voor meer dan een aansluitende week. Het is een vrij zware tocht, met beperkt comfort en mogelijk temperaturen onder nul. Er zijn paden, maar deze zijn soms vervaagd en geërodeerd. De overnachtingen tijdens de trektocht zelf betreft meerdere nachten kamperen boven de 4000 meter. Een tocht voor de ware avonturier. Programma 1 | Dushanbe – Kaleikum (1550m) Na aankomst in Dushanbe in de vroege ochtend rijden we direct richting de Pamirs over de beroemde Pamir Highway. De weg naar Kaleikum loopt deels langs de bulderende Panj Rivier langs de grens met Afghanistan. Overnachting in guesthouse, reistijd 6-7 uur 2 | Kaleikum – Barchidev (2610m) Vandaag is misschien wel een van de mooiste roadtrips die je in Centraal Azie kunt maken. We blijven de spectaculaire Pamir Highway nog een paar uur volgen en slaan vervolgens af in de verlaten Bartang Vallei. De onverharde weg is net als de bergen ruig en ziet nauwelijks bezoekers van buitenaf. Vriendelijke dorpjes worden afgewisseld met immense toppen bedekt met gletsjers. Overnachting in homestay, reistijd 8 uur 3 | Barchidev – Sarez Meteo Station (3300m) De eerste wandeldag is meteen een pittige. We volgen de Murghab Rivier, die ontspringt in de Afghaanse Wakhan Corridor. Al snel bevinden we ons tussen de machtige zesduizenders. Het pad gaat op en neer en is af en toe behoorlijk steil. De lunchplek, Tea House genaamd, is een vaste stek voor de lokale herders en bevindt zich onder een enorm rotsblok. Het is nog flink klimmen naar de top van de natuurlijke dam, die ruim honderd jaar geleden ontstaan is door een gigantische aardverschuiving. Daarachter schuilt het saffierblauwe Sarezmeer. We hebben een speciale vergunning om dit bergmeer per boot over te steken. De boot zet ons af vlakbij het weerstation waar we de tenten opzetten. Overnachting in tent, wandelafstand/tijd 20km-8-9 uur, stijgen 1090m, dalen 400m 4 | Sarez Meteo Station – Langar Vallei (3860m) Vanaf het weerstation gaat het pad geleidelijk omhoog langs de Langar Rivier. De vallei is breed en U-vormig, typisch voor dit gebergte. We wandelen door een van de laatste oorspronkelijk bossen in de Pamirs en klimmen om een moerasgebied heen. Halverwege de route doorwaden we de rivier waarvan de stroming sterk kan zijn. Het terrein wordt lastiger met een aantal puinhellingen die doorkruist moeten worden. We zetten onze tenten op bij de zijrivier die smeltwater van de Safedxats gletsjer afvoert. Overnachting in tent, wandelafstand/tijd 16km-7 uur, stijgen 750m, dalen 190m 5 | Langar Vallei – Zaurbek Camp (4130m) Vandaag is een korte dag om te herstellen van de eerste twee zware dagen. We staan vroeg op om de rivier over te steken als het waterniveau op zijn laagst is. We klimmen naar de hoogste punt van de vallei waar een groot herderskamp gelegen is, gerund bij de legendarische herder Zaurbek. Dit is onze overnachtingsplek. Het geeft ons een unieke inkijk in het leven van een herdersfamilie op grote hoogte. Voor degene die nog genoeg energie hebben kunnen een korte wandelexcursie maken naar de drie meren van Uchkul en de indrukwekkende gletsjer van de bijna 6000 meter hoge Mount Kulin, ongeveer op anderhalf uur lopen van het kamp. Overnachting in tent, wandelafstand/tijd 6km-3 uur, stijgen 320m, dalen 50m 6 | Zaurbek Camp – Zarojkul (4510m) De tocht naar het meer Zarojkul is eveneens vrij kort, maar we zullen merken dat de lucht een stuk ijler is. Het pad loopt door een droog plateau maar verdwijnt kort daarop in een vallei met steile wanden aan ieder kant. We lopen langs kleine bergmeertjes, ieder met een andere tint blauw. We kamperen aan een van de mooiste bergmeren in Centraal Azie, Zarojkul. Het meer is omgeven door hoge bergen, volledig ingepakt met gletsjers. In de middag kunnen we de omgeving verkennen, lekker languit van het landschap genieten of, voor de dapperen onder ons, zwemmen in het ijskoude water. Overnachting in tent, wandelafstand/tijd 10.5km-5 uur, stijgen 485m, dalen 105m 7 | Zarojkul – Hot Spring Camp (3750m) We nemen weer afscheid van Zarojkul en beginnen de lange afdaling richting het dorp Bachor. We passeren het onwerkelijk turquoise Tsaxinkul, en bereiken Hot Spring Camp via een enorme puinbak, de morene van een verdwenen gletsjer. Om in de hete bronnen te badderen moet er nog wel een stukje geklommen worden, zo’n 300 hoogtemeters. Overnachting in tent, wandelafstand/tijd 19km-7 uur, stijgen 165m, dalen 925m 8 | Hot Spring Camp – Bachor (3320m) Dit is een vrij makkelijke dag langs de oevers van de Andaravj Rivier. We kunnen heerlijk ontspannen wandelen over een goed pad met prachtige vergezichten van de Shugnanketen in het zuiden. Via een spannende brug over de wildstromende rivier die nu de Gunt heet, komen we in Bachor aan waar we kunnen genieten van de relatieve luxe van een dak boven ons hoofd en eindeloze kopjes thee. Overnachting in homestay, wandelafstand/tijd 18km-6 uur, stijgen 60m, dalen 540m 9 | Rustdag Bachor Bachor is een prachtig Pamirs bergdorpje en is de perfect plek om even bij te tanken van de inspanning van de afgelopen zes dagen. Wellicht wordt je uitgenodigd voor een kop thee en een kom yoghurt. Veel jongeren zijn fanatieke volleyballers, wie weet kun je een potje mee spelen. Uiteraard is er ook de mogelijkheid om met de gids het dorp in te gaan zodat deze gesprekken met de locals kan faciliteren. Overnachting in homestay 10 | Bachor – Jelondy (3550m) – Turumtaikul (4235m) via Turumtaikul pas (4380m) Na een korte transfer naar Jelondy via een de Pamir Highway lopen we het uiterste westelijke deel van het Murghabplateau op. Deze hoogvlakte heeft veel weg van de landschappen van Tibet. Het wandelterrein is goed en de groep is al volledig geacclimatiseerd om op deze hoogte te lopen. Het is even zoeken naar de Turumtaikul pas door een serie van kleine kloven. Je loopt weer omlaag met het schitterende Turumtaikul in het vizier. Aan de verre horizon gloren de besneeuwde toppen van de Shakhdaraketen, die we in de komende dagen zullen oversteken. Het kamp ligt niet ver bij Turmutaikul vandaan, maar bij een kwalitatief betere waterbron. Overnachting in tent, 15.5km-6 uur, stijgen 870m, dalen 185m 11 | Turumtaikul – Javshangoz (3430m) via Karagurum pas (4343m) Een korte klim brengt ons op de top van de Karagurum pas. Vanaf hier is het bijna een kilometer afdalen naar de zeer afgelegen Shakhdara vallei. De wind waait hier ongemeen hard en in het zuiden zijn de markante bergen Pik Engels (6507 meter) en Pik Karl Marx (6723 meter) goed te zien. Overnachting in homestay, wandelafstand/tijd 18.5km-5 uur, stijgen 110m, dalen 910m 12 | Javshangoz – Shepherd Camp (3960m) We steken de Javshangoz Rivier over en trekken langs de Redjig zijrivier omhoog. Onderweg passeren we een boerderij waar jaks gefokt worden. Als we geluk hebben zien we een kudde. Hogerop moet we de rivier bij de splitsing doorwaden. We zetten ons kamp op bij een kleine herdershut. Overnachting in tent, wandelafstand/tijd 17km-4 uur, stijgen 540m, dalen 0m 13 | Shepherd Camp – Vrang Lakes (4400m) Vrijwel direct na vertrek wacht ons een steile klim over de bergrug. De afdaling brengt ons in een gebied met allerlei kleine meertjes. Vaak grazen hier jaks en er staat wederom een hut waar we overnachten. De hut zelf wordt gebruikt door herders, maar ook jagers en lokalen die op zoek zijn naar mineralen zoals robijn. Dit is het hoogtekamp voor de klim over de 5 kilometer hoge Vrang pas. Overnachting in tent, wandelafstand/tijd 5km-3 tot 4 uur, stijgen 690m, dalen 250m 14 | Vrang Lakes – Vnukut Rivier (3870m) via Vrang pas (5010m) Vandaag wacht ons een lange dag naar het hoogste punt van de hele trektocht, de 5010 meter hoge Vrang pas. Het is een van de weinige plekken waar je de Shakhdaraketen kan oversteken. Het is een zware klim over de morenen naar de top, maar de uitzichten zijn het meer dan waard. De afdaling is een aanslag op de knieen, met name vlak onder de top waar het terrein steil is. We proberen zo laag mogelijk te kamperen, liefst onder de 4000 meter grens waar de lucht wat dikker is. Overnachting in tent, wandelafstand/tijd 15km-8 uur, stijgen 610m, dalen 1140m 15 | Vnukut Rivier – Vrang (2780m) De laatste wandeldag is nog eens meer dan een kilometer dalen. Een goed pad daalt af naar het einde van het Pamirgebergte, de Wakhan Corridor. Tegenover de brede Wakhan vallei ligt Afghanistan, met zijn woeste bergen tot ver boven de 7000 meter. Als we de millennia oude boeddhistische stoepa’s passeren is het nog een klein stukje naar onze homestay en kunnen we terugkijken op een trektocht die in deze vorm nog door bijna niemand is gedaan. Overnachting in homestay, wandelafstand/tijd 12km-6 uur, stijgen 185m, dalen 1275m 16 | Vrije dag in Vrang Vrang heeft een perfect ligging met uitzicht op het Afghaanse deel van de Hindu Kush bergen. Het is ook een goede locatie van waar we de vallei kunnen verkennen. In Yamchun, 10 kilometer stroomafwaarts is een bijna duizend jaar oud fort en hete bronnen. Geniet op deze dag van een plek die je gerust Shangri-La mag noemen. 17 | Vrang – Khorog (2150m) Een mooie rit van een halve dag volgt de Panj Rivier stroomafwaarts. De Panj, ook wel bekend onder de oude naam Oxus, ontspringt hoog in het Hindu Kush gebergte en vormt de grens met Afghanistan vrijwel de hele weg. Vooral het gedeelte tussen Ishkashim en Khorog is fascinerend met vele kleine nederzettingen in de schaduw van immense bergmassieven. Overnachting in guesthouse, reistijd 5 uur 18 | Khorog – Kaleikum (1550m) We gaan nog verder stroomafwaarts en overnachten in Kaleikum, dat we nog van de heenreis kennen. Overnachting in guesthouse, reistijd 6 uur 19 | Kaleikum – Dushanbe We rijden vroeg weg uit Kaleikum, zodat we de middag in de hoofdstad van Tadzjikistan, Dushanbe, kunnen spenderen. 20 | Vlucht naar Nederland